Klinika Weterynaryjna MarysinBlog

Dysplazja stawu biodrowego może być definiowana jako nieprawidłowy rozwój, deformacja stawu biodrowego. Jest opisywana jako najczęstsze schorzenie ortopedyczne,
wysoce zależne od rasy, wyróżniając wśród 50 badanych ras grupę dużych i olbrzymich, w ostatnich latach uzupełniając o rasy brachycefaliczne oraz te o wysokim stosunku długości ciała do wzrostu.
Rezultatem dysplazji jest mniejsze dopasowanie głowy kości udowej do panewki i nieefektywna stabilizacja stawu przez tkanki miękkie.

Nieprawidłowa ruchomość powoduje rozciągnięcie torebki stawowej, wiotczenie stawów, niszczenie chrząstki stawowej, zwłóknienie okołostawowe. W dalszym rozwoju prowadzi do formowania osteofitów (wyrośli kostnych) i bolesnych zmian zwyrodnieniowych.

Dysplazja stawu biodrowego jest poligenowa i dziedziczna. Ekspresja fenotypowa może być zależna od statusu reprodukcyjnego jak kastracji, wieku, kondycji i konformacji, diety i innych czynników środowiska. Schorzenie jest niezależne od płci. Czynnikami niegenowymi, które mogą przyczynić się do dysplazji stawów biodrowych jest szybki wzrost zwłaszcza między 3. a 8. miesiącem życia oraz przekarmianie, bądź stosowanie za dużych dawek witamin wspierających wzrost, przyczyniające się do szybkiego wzrostu.
W literaturze podaje się również, że istotny wpływ na wystąpienie objawów klinicznych mają czynniki środowiskowe, jak przybranie na wadze oraz jakość pokarmu, które mogą wpłynąć na wystąpienie i nasilenie dysplazji.

Ból i kulawizna jest wywołana poprzez nadwichnięcie, które naciąga torebkę stawową, sprzyjając deformacji panewki. Objawy kliniczne są najczęściej zauważane między
4. miesiącem a 3-4. rokiem życia oraz powyżej 7. roku życia.

Młode psy i szczenięta prezentują zmniejszoną aktywność oraz niechęć do skakania, chodzenia po schodach, niedorozwinięte kończyny miedniczne, wąską postawę oraz ból
przy próbie manipulacji.
Dojrzałe psy z symptomami choroby zwyrodnieniowej zwykle przejawiają kulawiznę różnego stopnia, pogarszającą się po okresie spoczynku lub ciężkich ćwiczeniach.
Zwierzęta odmawiają wykonywania skoków, postępuje atrofia (zanik) mięśni kończyn miednicznych,mięśni pośladkowych, oraz mięśni grzbietu. Pojawiają się trudności z
podnoszeniem się z leżenia, szybkie męczenie, niechęć do ruchu, chwiejny chód, przenoszenie ciężaru z kończyn miednicznych na piersiowe. Zmniejsza się czynny i bierny
zakres wyprostu kończyny w stawie biodrowym oraz zmienia się zachowanie w związku z przewlekłym bólem.

Zaawansowanie dysplazji stawów biodrowych wyraża się w stopniach, wprowadzonych przez FCI w 2001 roku, literując od A do E. Dysplazja określona stopniem A oznacza osobnika wolnego od dysplazji, B - prawie normalny, przykrycie głowy panewką wystarczająco głębokie, z nieznacznymi objawami niedopasowania, C - nieznaczna dysplazja, niewystarczające przykrycie głowy panewką, bez nadchwinięcia oraz cech zwyrodnienia D - umiarkowana dysplazja, nadwichnięte stawy biodrowe lub widoczne objawy OA, E - ciężka dysplazja, wyraźnie zdeformowane głowy kości udowych.

Diagnostyka

Celem kontroli stawów biodrowych u psów ras predysponowanych do dysplazji ( i ich mieszańców) są zdjęcia RTG szczeniąt między 12. a 16. tygodniem życia. Wczesna
diagnostyka pozwala na zastosowanie mniej inwazyjnych metod operacyjnych mających na celu poprawę komfortu i ograniczenie skutków schorzenia w przyszłości.

Rehabilitacja

Niezwykle ważna w postępowaniu pooperacyjnym i zachowawczym w przypadku psów starszych jest fizjoterapia. Plan fizjoterapeutyczny obejmuje zabiegi fizykalne, ćwiczenia bierne i aktywne oraz terapię manualną. W trakcie rehabilitacji dąży się do ograniczenia bólu, usprawnienia funkcji kończyny, pracy nad utrzymaniem prawidłowej muskulatury i przywrócenia do pełnego ruchu.
W przypadku psów niepoddanych operacji, ma na celu stworzenie najlepszego środowiska mięśniowo-szkieletowego dla bezbolesnego funkcjonowania stawu biodrowego i opóźnienia procesów prowadzących do zmian zwyrodnieniowych.

Autor: Katarzyna Skoczylas

Barr A.R.S., Denny H.R., Gibbs C., Clinical hip dysplasia in growing dogs: the long-term results of conservative management, Journal of Small Animal Practise 28, 243-252, 1987

Degórska B., Bonecka J., Ocena radiologiczna stawów biodrowych psów w aspekcie numerycznym, Życie Weterynaryjne 89(2), 120-123, 2014

Demko J., McLaughlin R., Developmental orthopedic disease Veterinary Clinics of North America Small Animal practice, 35, 1111-1135, 2005

Edge-Hughes L., Hip and Sacroiliac Disease: Selected Disorders and Their Management with Physical Therapy. Clinical Techniques in Small Animal Practice 22:183-194, 2007

Fossum T.W., Chirurgia Małych Zwierząt wyd. Elsevier Urban&Partner, str. 117-155ISBN 978-0-323-04439-4, 2007

Kealy R. D., Olsson S. E., Monti K. L., Biery D. N., Helms R. W., Lust G., Smith G.

K. Effects of limited food consumption on the incidence of hip dysplasia in growing dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association 201, 857-863, 1992

Kealy R. D., Lawler D. F., Ballam J. M., Biery D. N., Smith G. K., Mantz, S. L. Evaluation of the effect of limited food consumption on radiographic evidence of osteoarthritis in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association 217, 1678-1680, 2000

Kealy R. D., Lawler D. F., Ballam J. M., Lust G., Smith G. K., Biery D. N., Olsson S. E., Five year longitudinal study of limited food consumption and development of osteoarthritis in coxofemoral joints of dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association 210, 222-225, 1997

Kirby K.A., Lewis D.D., Canine hip dysplasia: reviewing the evidence for nonsurgical management, Veterinary Surgery 41, 2-9, 2012

Lopez M.J. Advances in hip dysplasia Veterinary Surgery, 41, 1, 2012

McGowan Catherine, Lesley Goff, Narelle Subbs Animal Physiotherapy: assessment, treatment and rehabilitation of Animals, 2007 ISBN 978-1-4051-3195-7 (str. 271-277)

Priester W., Mulvihill J. Canine hip dysplasia: Relative risk by sex, size, and breed, and comparative aspects. Journal of the American Veterinary Medical Association
160:735-739, 1972

Saunders D.G., Therapeutic Exercise Clinical Techniques in Small Animal Practise 22: 155-159, 2007

Schachner E.R., Lopez M.J, Diagnosis, prevention and management of canine hip dysplasia: a review, Lopez, M., Schachner, E., Veterinary Medicine: Research and Reports, 181, 2015

Smith G. K., Mayhew P. D., Kapatkin A. S., McKelvie P. J., Shofer F. S., Gregor T. P. Evaluation of risk factors for degenerative joint disease associated with hip dysplasia
in German Shepherd Dogs, Golden Retrievers, Labrador Retrievers, and Rottweilers. Journal of the American Veterinary Medical Association 291, 1719-1724, 2001

Smith G.K., Lawler D.F., Biery D.N., Powers M.Y., Shofer F., Gregor T.P., Karbe G.T., McDonald-Lynch M.B., Evans R.H., Kealy R.D. Chronology of hip dysplasia development in a cohort of 48 Labrador retrievers followed for life Veterinary Surgery, 41, 20-33, 2012

Zink Christine M., Janet B. Van Dyke, Canine Sports Medicine and Rehabilitation, 2013 ISBN 978-0-8138-1216-8