Klinika Weterynaryjna MarysinBlog

Nadczynność kory nadnerczy, inaczej nazywana chorobą Cushinga, to zaburzenie dotykające zazwyczaj psy w średnim wieku oraz starsze. Przyczyna może wywodzić się z przysadki, nadnerczy lub jest spowodowana stosowaniem leków przez lekarza weterynarii i wówczas nazywamy ją chorobą jatrogenną. Objawy z którymi trafia do gabinetu pacjent obejmują: wielomocz i wzmożone pragnienie, nadmierne łaknienie, zianie, powiększony obrys jamy brzusznej, łysienie i hiperpigmentacja skóry, apatia.

POSTAĆ PRZYSADKOWA

Zazwyczaj mamy do czynienia z nadczynnością nadnerczy pochodzenia przysadkowego. Szacuje się, że ta forma występuje u 80% pacjentów. W tych przypadkach przysadka produkuje nadmierną ilość hormonu adenokortykotropowego ACTH, który pobudza nadnercza do produkcji zbyt dużych ilości kortyzolu. Notuje się wówczas obustronne powiększenie nadnerczy. Nadprodukcja ACTH wynika zazwyczaj z nowotworu przysadki a jego najczęstszą postacią jest gruczolak części dalszej. Zaburzony zostaje również mechanizm hamowania zwrotnego wydzielania ACTH pomimo wysokiego stężenia kortyzolu we krwi. W wyniku wzrostu guza przysadki u pacjentów mogą pojawić się objawy neurologiczne takie jak otępienie, niezborności, napieranie głową na przeszkody

POSTAĆ NADNERCZOWA

Czynne nowotwory kory nadnerczy odpowiedzialne są za 15-20% wszystkich przypadków zespołu Cushinga u psów. Najczęściej są to guzy jednostronne. Około 50% tych guzów to gruczolaki, pozostałe 50% stanowią raki, które są zwykle większe, mogą naciekać okoliczne tkanki (nerkę, wątrobę, żyłę główną doogonową) oraz dawać przerzuty odległe, m. in. do wątroby i płuc. Guzy obustronne są rzadkie. Guzy kory nadnerczy wydzielają nadmierne ilości kortyzolu w sposób niekontrolowany (niezależnie od przysadki), co prowadzi do supresji podwzgórza (wydzielającego CRH) oraz przysadki (wydzielającej ACTH), a także do atrofii drugiego, niezmienionego nowotworowo nadnercza oraz zaniku prawidłowych komórek gruczołu, w którym rozwija się guz. W badaniu ultrasonograficznym zazwyczaj obserwuje się asymetrie gruczołów. Natomiast hamowane zdrowe nadnercze ulega zmniejszeniu, inaczej niż w przypadku choroby pochodzenia przysadkowego gdzie zazwyczaj oba gruczoły są równomiernie stymulowane i powiększone. U psów z guzami nadnerczy rokowanie zależy od charakteru guza (stopień złośliwości, inwazja otaczających tkanek, przerzuty odległe).

POSTAĆ JATROGENNA

Postać jatrogenna choroby Cushinga wynika z nadmiernego stosowania glikokortykosteroidów w leczeniu zwierząt. W tej postaci dochodzi do obustronnego zaniku gruczołów. W tym przypadku bardzo istotny jest wywiad z właścicielem dotyczący leczenia psa w ostatnim czasie

DIAGNOSTYKA

Wśród testów przesiewowych pomocnych w diagnostyce zespołu Cushinga wyróżniamy trzy najczęściej używane: stosunek stężenia kortyzolu do kreatyniny, test stymulacji ACTH oraz test hamowania niską dawką deksametazonu. W idealnych warunkach testy laboratoryjne powinno się przeprowadzać po wykluczeniu wszelkich chorób wewnętrznych, gdyż wiele schorzeń może fałszować wyniki tych testów. Pamiętajmy, że wyniki testu muszą być spójne z objawami klinicznymi wskazującymi na chorobę lub muszą pokrywać się z wywiadem z którego wynika że pacjent był w ostatnim czasie poddany leczeniu glikokortykosteroidami.

LECZENIE PREPARATEM VETORYL

Zawarty w preparacie Trilostan, hamuje aktywność enzymu dehydrogenazy 3beta-hydroksysteroidowej a w konsekwencji hamuje wytwarzanie kortyzolu. Lek ten jest skuteczny zarówno w nadczynności kory nadnerczy pochodzenia przysadkowego jak i nadnerczowego, według badań jego skuteczność sięga 80%. Po kilku tygodniach należy kontrolnie zbadać stężenie kortyzolu we krwi.

LECZENIE OPERACYJNE

W przypadku stwierdzenia rozrostu nowotworowego jednego z nadnerczy narząd ten należy usunąć chirurgicznie jeśli to tylko możliwe t.j. jeśli nie występują przerzuty i nowotwór nie nacieka otaczających tkanek.

Celem leczenia choroby Cushinga jest zapobieganie powikłaniom, w szczególności chorobie sercowo-naczyniowej a tym samym wydłużenie życia pacjenta. Pacjent z długotrwale nieleczoną chorobą to pacjent któremu często towarzyszy cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, osłabienie mięśni, zaburzenia poznawcze czy niedoczynność tarczycy. Warto więc diagnozować chorobę na wczesnym etapie aby nie dopuścić do rozwoju powikłań.